Recykling z dzieckiem: tworzenie właściwych nawyków krok po kroku i dzień po dniu – kreatywne pomysły dla rodziców i nauczycieli

96% Polaków* deklaruje, że segreguje śmierci. Czy są to deklaracje bez pokrycia?

Eksperci podkreślają, że istnieje rozdźwięk pomiędzy deklarowaną świadomością z zakresu ekologii a działaniami, jakie faktycznie podejmujemy. Według wyników cyklicznego „Badania świadomości ekologicznej mieszkańców Polski”*,przeprowadzonego w 2022 roku przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, aż 96% mieszkańców naszego kraju deklaruje, że segreguje śmieci, a 95% twierdzi, że oszczędza energię w domu. Specjaliści, z UNEP/GRID Warszawa, który jest partnerem merytorycznym programu „Kubusiowi Przyjaciele Natury”, podkreślają jednak, że deklaracje nie zawsze w stu procentach pokrywają się z rzeczywistością:

– Deklaracje dotyczące segregacji odpadów są wysokie, ale wskaźniki rzeczywistej segregacji są nadal za niskie – zwłaszcza na poziomie gmin i miast. Badania nad świadomością ekologiczną wskazują na wysoką deklaratywność społeczeństwa polskiego w kwestiach ochrony środowiska. Jednakże istnieją wyraźne rozbieżności między deklaracjami a rzeczywistymi działaniami, co stanowi istotne wyzwanie dla skutecznych działań proekologicznych – tłumaczy Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska, dyrektorka ds. edukacji z UNEP/GRID Warszawa. Stąd tak ogromna potrzeba uczenia o praktykach ekologicznych nie tylko dzieci, ale i odpowiedzialnych za aktualny stan planety dorosłych.

Zero waste zaczyna się w domu

Zero waste to wciąż zyskująca na popularności filozofia życia oraz strategia zarządzania odpadami. Jej celem jest zminimalizowanie ilości wytwarzanych śmieci poprzez maksymalne ograniczenie ich produkcji, ponowne wykorzystanie, odzyskiwanie i recykling materiałów. W przypadku, gdy nie da się uniknąć wytworzenia odpadów, ważne jest ich odpowiednie przetworzenie, tak aby mogły zostać ponownie wykorzystane.

Edukowanie dzieci na temat wyzwań związanych z nadmiernym zużyciem i produkcją odpadów jest niezbędne. Warto wyjaśniać im, dlaczego istotne jest dbanie o środowisko i jakie konsekwencje dla planety może mieć nadmierne produkowanie odpadów. Dlatego tak ważne jest pokazywanie dzieciom, jak na co dzień mogą zmniejszyć ilość wytwarzanych odpadów.

Nauka recyklingu w domu i w szkole

Podstawą edukacji jest oczywiście nauka odpowiedniej segregacji odpadów i wyrzucania ich do właściwego kosza. Aby kształtować dobre nawyki, warto wprowadzić zabawę w recykling, w której dzieci będą mogły zrobić coś kreatywnego z przedmiotów, które normalnie trafiłyby do śmieci. Na przykład: rzeźbę z butelek plastikowych, czy ozdoby. Poprzez doświadczanie dzieciom łatwiej jest zrozumieć, że ich poczynania mają wpływ na świat. Warto zatem analizować z nimi konsekwencje wyborów zakupowych i decyzji dotyczących zużycia, aby zmotywować je do podejmowania bardziej ekologicznych działań, a także włączać w proces. Dzięki temu poczują, że mają wpływ na decyzje, od których zależy los naszego środowiska.

Pomysły na zabawy, które uczą dzieci ekologii

Wsparciem w nauczaniu o recyklingu i zasadach życia w zgodzie z naturą dla nauczycieli jest program „Kubusiowi Przyjaciele Natury” – akcja, dzięki której dzieci w wieku przedszkolnym i uczniowie klas I-III szkół podstawowych dowiadują się, jak ważna jest przyroda i odpowiednie dbanie o środowisko. Wspomniane kwestie są omówione w specjalnych scenariuszach zajęć dostępnych do pobrania na stronie przyjacielenatury.pl.

Rodzic także może czerpać inspirację z dostępnych materiałów i kontynuować naukę z dziećmi w domu, wykonując z nimi proste projekty „DIY”, czyli „zrób to sam” z wykorzystaniem przedmiotów znajdujących się pod ręką. Dobrym pomysłem będzie na przykład stworzenie ozdób do pokoju malucha lub zabawek.

Z rolek po papierze toaletowymmożna zbudować garaż dla małych samochodzików. Wystarczy skleić rolki ze sobą, aby stworzyły stabilną konstrukcję. Każdą z nich dobrze jest pokolorować i zaparkować w niej samochodzik w tym samym odcieniu. To dodatkowo wyrabia w dziecku nawyk sortowania, który rozwija umiejętności motoryczne, ćwiczy koordynację ręka-oko, i pokazuje, jak dostrzegać podobieństwa, i różnice między obiektami.

Dobrym pomysłem jest zaproponowanie dzieciom zabawy w sklep. Na początku warto podkreślić, że przed wyprawą do sklepu należy przemyśleć listę zakupów. Dzięki temu nie kupuje się zbędnych rzeczy i nie marnują się one w lodówce. Wspólnie można stworzyć swój koszyk zakupowy – wystarczy do tego niepotrzebny karton – a na kawałkach tektury narysować najczęściej kupowane produkty i poprosić, aby dzieci włożyły do koszyka te, których akurat brakuje w domu. Należy pamiętać, aby zwrócić malcom uwagę, że wybierając się na zakupy, dobrze jest zabrać wielorazową torbę, np. materiałową. Jeśli znajduje się ona już na wyposażeniu domu, warto pobawić się w jej ozdobienie, np. przyszywając do niej wstążki pozostałe z rozpakowywania prezentów lub stemplując. Stemple w duchu zero waste można zrobić ze wspomnianych już rolek po papierze. Zwykła odbije równe kółka, zgięta z boków stworzy kształt serca, a złożona od góry i pocięta w paski - słońce.

Jak nauczyć malucha zasad segregowania śmieci? Wystarczy przygotować kartkę i z jednej strony narysować kosze w odpowiednich kolorach, a po drugiej śmieci z różnych kategorii. Zadaniem dziecka będzie połączenie odpadu z odpowiednim pojemnikiem. Jeśli w zabawie uczestniczy więcej niż dwójka dzieci, można pobawić się w segregację na punkty. Wystarczy ustawić przedmioty, które będą udawać śmieci i kilka opakowań. Każde ma odpowiadać rodzajowi odpadów. Dzieci będą zgadywać, co należy włożyć, do którego pojemnika i w ten sposób zdobywać punkty.

* „Badanie https://www.gov.pl/web/edukacja-ekologiczna/badania-swiadomosci-ekologicznej

___

O programie

„Kubusiowi Przyjaciele Natury” to największy ogólnopolski program edukacyjny o ekologii skierowany do dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Organizowany jest przez markę Kubuś we współpracy z ekspertami. W ciągu 16 lat wzięło w nim udział ponad 10 milionów dzieci.

___